Trump’ın Türkiye’ye S-400 yaptırımlarının uygulanmasını öngören paketi imzalaması bekleniyor. Erdoğan ise yaptırım paketini “NATO’daki çok önemli bir ortağına yapılan bir saygısızlıktır” diye değerlendirdi.

Reuters haber ajansına konuşan üçü ABD’li beş kaynak, ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’ye Rus yapımı S-400 hava sistemlerini satın alması nedeniyle yaptırım uygulanmasını öngören paketi, Senato’daki oylamayı beklemeden imzalayacağını söyledi. Washington’dan bazı kaynaklara göre, Trump yaptırım paketini bugün imzalayacak. Bloomberg kanalının haberinde ise Trump’ın ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun önerisiyle yaptırım paketini imzaladığı bildirildi.

Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) çerçevesinde ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) uyarınca S-400’ün satın alınmasında rol oynayan kişilere yaptırım uygulanması isteniyor. Düzenlemeye göre Başkan’ın CAATSA’da yer alan 12 yaptırımdan 5’ini seçmesi gerekiyor. Böylece yaptırım uygulanacak kişilerin ABD’deki banka hesapları ve mal varlıklarının dondurulması, ABD’ye girişine yasak getirilmesi ve ABD’deki banka ve kuruluşlarla iş yapmasının yasaklanması söz konusu olacak.

Türkiye’de yaptırım uygulanacak kişiler arasında Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in adı geçiyor. Ancak başka kimlere yaptırım uygulanacağı konusu belirsizliğini koruyor. Yaptırımların iki NATO müttefiki arasındaki ilişkileri daha da kötüleştireceğine dikkat çeken analistler, ancak seçilecek yaptırımların dile getirilen kötü senaryolardan daha dar kapsamlı olabileceğine de işaret ediyor. Trump’ın Türkiye’ye karşı hafif yaptırımları seçeceği tahmin ediliyor.

Reuters’a konuşan üst düzey bir Türk yetkili ise yaptırımların geri tepeceğini ve iki NATO üyesi arasındaki bağları kopararak ilişkilere zarar vereceğini söyledi. Adı açıklanmayan yetkili, “Türkiye, diplomasi ve müzakerelerle sorunların çözülmesinden yanadır. Tek taraflı dayatmaları kabul etmeyeceğiz” mesajını verdi.

Erdoğan: Saygısızlıktır

Yaptırım paketinin açıklanacağı haberlerinin ardından ilk resmi değerlendirme ise bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan geldi. Azerbaycan dönüşü uçakta gazetecilere konuşan Erdoğan, Türkiye’nin “NATO içindeki ilk beşin içinde olan” önemli bir ülke olduğunu belirterek “Gerek Sayın Trump döneminde gerek Sayın Obama döneminde her zaman iftiharla ‘Türkiye gibi bir NATO ülkesine sahibiz’ denilirken, şu anda Amerika’nın kalkıp CAATSA diye bir olayla Türkiye’yi karşı karşıya getirmesi, bir defa NATO’daki çok önemli bir ortağına yapılan bir saygısızlıktır. Ben olaya böyle bakıyorum” dedi.

Trump’la 4 yıllık başkanlık döneminde herhangi bir sıkıntı yaşamadığını belirten Erdoğan, “Öbür tarafta Sayın Obama’nın -ki bir Demokrat- 8 yıllık döneminde de ben onunla çalıştım. ‘Benim dünyadaki ilk 5 dostum arasında en önemlilerinden bir tanesi Erdoğan’dır’ dediği kişiyim. Şu anda Demokratlar iş başına geliyor. Dolayısıyla ne oldu da şu anda Türkiye’ye böyle bir CAATSA yaptırımına gidilecek? Kaldı ki Biden, evimde beni rahatsızlığımda ziyaret eden birisidir” şeklinde sözlerini sürdürdü.

ABD’deki başkanlık devir tesliminden sonra akışı daha iyi göreceklerini söyleyen Erdoğan, “Onun için bize düşen ‘men sabera zafera’ sabredeceğiz ve göreceğiz” ifadelerini kullandı.

Bütçe yasası ABD Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada 78’e karşı 335 oyla kabul edilmişti. Yasa tasarısının Senato’da da en az üçte ikilik çoğunlukla kabul edilmesi durumunda Trump’ın veto etme hakkı kalmıyor.

Dolar yükselişe geçti

ABD’den yaptırım haberlerinin gelmesinin ardından dolar/TL’de yükseliş hızlandı. Perşembe gününü 7.8841 seviyesinden kapatan dolar/TL kuru, Cuma gününe yükselişle başladı. Yukarı yönlü seyrini sürdüren kurda yükseliş yüzde 1’i aştı.

ABD ile Türkiye arasındaki S-400 gerginliği

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 satın almasına karşı çıkan ABD, bu sistemin NATO sistemleriyle uyumlu olmadığını gerekçe göstererek Ankara’yı uyarmıştı.

Ankara’nın S-400’lerden vazgeçmemesi üzerine ABD, Türkiye’yi F-35 savaş uçakları projesinden çıkarmış ve S-400’lerin kullanılmaya başlaması durumunda da yaptırımla tehdit etmişti.

Türkiye ve Rusya, 2 milyar 500 milyon dolarlık S-400 anlaşmasını 2017’de imzalamış, Haziran 2019’da da hava savunma sistemleri Türkiye’ye nakledilmişti. S-400 hava savunma sistemi geçen Ekim ayında da deneme atışları yapılarak aktive edildi.