Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın geçtiğimiz hafta kabine toplantısı sonrası mart ayından itibaren kademeli olarak “yeni normalleşme süreci”ne geçileceğini açıkladı. Sağlık Bakanı Koca, sosyal medya hesabında normalleşme sürecinin 1 Mart 2021 itibarıyla belirlenen kriterler çerçevesinde başlayacağını duyurmuştu.

Konunun uzmanı birçok doktor normalleşme sürecine geçmek için henüz erken olduğunu söylese de, Cumhurbaşkanı Erdoğan salgının ekonomik boyutunu da göze alarak işine ara vermek zorunda kalan restoran, kafe, kıraathane ve diğer esnafları rahatlatacak bir yol haritasının söz konusu olduğunu belirtti.

Euronews’tan Kerem Çongar’ın haberine göre, Türkiye’deki illerin vaka ve aşı oranları gibi kriterlere göre düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli olarak sınıflandırılacağı yeni süreçle ilgili Covid-19 aşısı, sokağa çıkma kısıtlamaları, önlemler ve diğer ayrıntılar ise yavaş yavaş netleşiyor.

• Vaka sayısına bakılmaksızın her ilde maske kullanma, sosyal mesafe ve hijyen kuralları devam edecek.
• 14 günlük takip sonrasında vaka sayılarında artış olursa söz konusu illerde yeniden kapanma olacak.
• İllerde vaka sayılarına göre kafe, lokanta, AVM ve diğer dükkanlar açılacak. Vaka sayıları artarsa dükkan kapatma uygulamasına devam edilecek.
• Yine vaka sayılarına göre sokağa çıkma kısıtlamaları tamamen kaldırılacak ya da gün ve saatleri azaltılacak. Vaka sayıları artarsa tüm gün, hafta sonu ya da belirli saatlerde sokağa çıkma uygulamasına tekrar başvurulacak.
• Sağlık Bakanlığı hiçbir şekilde “tam kapanma” uygulamasına geçileceğine dair bir bilgi paylaşmadı.

• Normalleşme sürecinde ‘aşı kampanyası’ nasıl devam edecek?

  Normalleşme sürecine etki edecek en büyük etkenlerden biri de ülkedeki aşı çalışmaları ve bugüne kadar kaç kişinin aşı olduğu gerçeği. Bugüne kadar yapılan çalışmalar ve aşı konusundaki son durum şöyle:

  • Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, şubat ayı sonuna kadar 500-800 bin Pfizer-BioNTech aşısının Türkiye’ye gelmiş olacağını söyledi.
  • Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı son verilere göre yaklaşık 7 milyon kişiye Covid-19 aşısının ilk dozu yapıldı.
  • Mart ayı sonunda Türkiye’ye toplamda 4.5-5 milyon Pfizer-BioNTech aşısı olacak.
  • Program kapsamında sağlık çalışanlarının büyük bir kısmı aşı oldu. Aşı kampanyası 65 yaş üstü bireyler ile devam ediyor. 60 yaş üstü bazı vatandaşlar da aşı randevusu alabiliyor.
  • Türkiye’de bugüne kadar Çin üretimi Sinovac aşısı kullanıldı. Bakan Koca, 50+50 milyon Sinovac aşısı talebi ve BioNTech ile yapılan 30 milyon doz opsiyonel anlaşmayla birlikte 130 milyon yakın aşının sözleşmesinin yapıldığını duyurdu.
  • Yerli aşı geliştirme çalışmalarıysa devam ediyor.

  • İllerdeki vaka sayıları normalleşme sürecine nasıl etki edecek?

    Sağlık Bakanı Koca, 1 Mart itibarıyla kriterlere uyan illerde normalleşmenin başlayacağını açıkladı. Buna göre:

    • 100 binde 10 vakanın altındaki iller “düşük riskli”,
    • 100 binde 11-35 arası vaka olan iller “orta riskli”,
    • 100 binde 36-100 arası vakası bulunan iller “yüksek riskli”,
    • 100 binde 100’ün üstünde vaka seyri görülen iller ise “çok yüksek riskli” kategorisine göre değerlendirilecek.
    • İllerle ilgili vakalar haftalık yayımlanacak. Örneğin bir ilin “yüksek riskli” kategorisinden “çok yüksek riskli” kategorisine geçmesi için vaka sayılarına bakılacak ve duruma göre tedbirler artırılıp, azaltılacak.
    • Düşük riskli iller “mavi”, orta risk “sarı”, yüksek risk “turuncu”, çok yüksek risk “kırmızı” ile gösterilecek.

    

    İllerden gelen son vaka durumlarına göre normalleşme sürecine en yakın ve yüksek riskli iller şöyle:

    • Batman, Şırnak, Hakkari, Muş, Mardin, Iğdır, Van, Bitlis gibi doğu illeri “düşük riskli” kategorisinde. Bu illerde günlük vaka sayısı 10’un altında ya da 10 civarında. Bu illerde maske kullanma, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uyarak açılım yapılabilecek.
    • “Çok yüksek riskli” iller kategorisinde ise Karadeniz bölgesindeki kentlerin çokluğu dikkat çekiyor. Buna göre Ordu, Giresun, Trabzon, Samsun ve Rize günlük 200’den fazla vaka sayısıyla “çok riskli” kategorisi eşiğinin 2 katı verilerine sahip.
    • Tokat, Adıyaman, Osmaniye, Karaman, Aksaray, Sakarya, Konya gibi Orta Anadolu illerinda vaka sayıları yine “çok riskli” kategorisinde ve Karadeniz’den sonraki en yüksek verilere sahip. Bu illerde günlük ortalama vaka 110-120 civarında.
    • Büyük illlere bakıldığında İstanbul’da günlük 68, İzmir’de 42 ve Ankara’da da 35 Covid-19 vakası görülüyor. Bu durumda normalleşmeye en yakın büyük şehir başkent Ankara.
    • Türkiye geneline bakıldığında illerin büyük bir çoğunluğu “orta ve yüksek riskli” kategorisine giriyor. Bu durumda bu illerde restoran, kafe ve diğer dükkanların açılması zor gözüküyor.

    ‘Normalleşme süreci’ mi ‘tam kapanma’ mı? Uzmanlar ne diyor?

    Normalleşme sürecine geçişte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonominin durumu ve işsizlik gibi etkenleri de göz önünde tuttuğu açıkça görülüyor. Ancak konunun uzmanı birçok doktor bu sürece girilmeden önce “tam kapanma” yapılmasından yana.

    Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri (TTB) Prof Dr. Vedat Bulut, halk arasında Covid-19’a karşı sağlanan bağışıklık oranının yüzde 1.5’u bile bulmadığını belirterek “tam kapanma yapılmadan normalleşme sürecine geçilmesini” doğru bulmuyor.Tam kapanma yapılmadan normalleşme sürecine geçilmesi doğru değil. Bu sürece girebilmek için halkın yüzde 70’inin bağışıklık kazanması gerekiyor.

    Bulut, yaptığı açıklamada, “Şu anda toplumda bağışıklık sağlanan miktar yüzde 1.5’i bulmuyor. Biz kesinlikle 14-28 günlük tam kapanmanın hâlâ daha uygun olduğunu düşünüyoruz. İkinci doz uygulanan kişi sayısı ise 1 milyon civarında ve bu kişilerde 2-3 hafta sonra bağışıklık sağlanmış olacak. Bu durum normalleşme için erken” yorumunu yaptı.

    Prof Dr. Bulut’a göre normalleşmeden bahsedilebilmesi için toplumda yüzde 70 bağışıklık oranına ulaşılması gerekiyor.

    Sadece 5 il normalleşme süreci şartlarını taşıyor

    Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Sağlık Bakanlığı’nın 15-21 Şubat tarihlerini kapsayan vaka haritasını ve normalleşme sürecini yorumladı.

    Prof. Dr. İlhan’a göre normalleşme sürecine sadece 5 doğu ili yakın. Ankara ile birlikte Eskişehir, Adana, Mersin, Hatay, Antalya, İzmir, Çanakkale gibi illerin iyi durumda olduğunu söyleyen İlhan çoğunluğu Karadeniz’deki 12 kent yüksek riskli kategoride. ve normalleşme sürecinden oldukça uzak.