Boğaziçi Üniversitesi’nde Melih Bulu’nun rektörlüğe atanmasına karşı protestolar sürerken, komşu Yunanistan’da da son dönemde benzer bir hareketlilik yaşanıyor. Sağcı Yeni Demokrasi hükümetinin kampüslerdeki şiddet olaylarını gerekçe göstererek üniversitelere polis yerleştirme planı büyük tepkiye yol açtı.

Başkent Atina ve Selanik’in yanı sıra birçok yerde öğrencilerin zaman zaman sert polis müdahalesine sahne olan kitlesel protestolarına ve akademi camiasındaki yoğun itirazlara rağmen Yunanistan Parlamentosu geçen hafta tartışmalı tasarıyı onayladı. Parlamentoda 10 milletvekili bulunan radikal sağcı Yunan Çözümü partisi dışında tüm muhalefet partilerinin karşı çıktığı tasarı, 132’ye karşı 166 oyla kabul edildi. Başbakan Kiryakos Miçotakis, parlamentodaki konuşmasında yeni yasayla üniversitelerin marjinal grupların sığınağına dönüşmesinin engelleneceğini söyledi.

Üniversitelere gözaltına alma ve çevik polis çağırma yetkisine sahip silahsız özel polis yerleştirme planı tasarının en tartışmalı kısımlarından biri ancak reform paketi bununla sınırlı değil. Tasarı ayrıca öğrenci sayısının azaltılmasıyla eğitim fonlarında kesintiye gidilmesini, bazı özel yükseköğretim kurumlarından alınan diplomaların devlet üniversitesi diplomasına denk sayılmasını da kapsıyor. Ayrıca 4 yıllık öğretim süresini tamamlayamayan öğrenciler iki yıllık ek sürenin ardından okuldan atılabilecek. Kampüste afiş yapıştıran ve eylem yapan öğrencilerin gözetime tabi olması, öğrenciyi ihraç yetkisi bulunan disiplin kurulları oluşturulması da gündemde.

Kampüste polis yasağı, Politeknik Direnişi’nin mirası 

Avrupa’da yüksek öğretimin en ucuz olduğu ülkelerden Yunanistan’da üniversiteler, tarihsel olarak siyasette de önemli bir yere sahip ve “demokrasinin kalesi” olarak görülüyor. Yunan öğrenciler cuntaya karşı 1973’te Atina Ulusal Teknik Üniversitesi’ni işgal etmiş, tüm ülkeye yayılan protestolara karşı tanklar üniversite kapısını kırarak öğrencilere müdahale etmiş ve sonrasında yaşanan olaylarda resmi rakamlara göre yaklaşık 40 kişi hayatını kaybetmişti. Büyük tepki yaratan olaylardan bir yıl sonra cunta devrilmiş ve Yunanistan demokrasiye geçiş yapmıştı. Tarihe “Yunanistan’da faşist diktatörlüğü deviren Politeknik Direnişi” olarak geçen bu olayların ardından kolluk güçlerinin üniversite kampüslerine girişi 1982 tarihli yasayla yasaklanmıştı.

Kampüslerde artan şiddet, güvenlik zafiyeti iddiasını güçlendirdi

Yeni Demokrasi, 2019 seçimlerinde iktidara geldikten sonra bu yasağı kaldırdı. Bazı kampüslerde öğretim üyelerin odalarının işgal edilmesi, artan hırsızlık ve şiddet olayları, son dönemde üniversitelerde güvenlik zafiyetiyle ilgili tartışmalara neden oluyor.

Geçen ekimde anarşist olduğu söylenen bir grup Atina İktisat ve İşletme Üniversitesi Rektörü Dimitris Bourantonis’in odasını işgal etmiş ve rektörü bir süre rehin almıştı. Bazı kesimler de üniversitelerin ekonomik krizle artan toplumsal huzursuzluğun etkisiyle fazla politikleştiğini savunuyor.

“Hükümet yanlısı medya, üniversitelere karşı karalama kampanyası başlattı”

Yunan Üniversitelerine Özel Güvenlik Gücü Yerleştirilmesine Karşı Akademisyenler İnisiyatifi’nden Atina Üniversitesi Türkiye ve Modern Asya Çalışmaları Bölümü üyesi Yardımcı Doçent Efi Kanner, iktidar partisi dahil neoliberal çevrelerin uzun zamandır askeri cuntanın devrilmesinden sonra inşa edilen ve solun hegemonyasının bir sonucu olarak gördükleri akademik modeli hedef aldığını belirtti.