Radyo Televizyon Gazetecileri Derneği’nin ödül gecesinin sponsoru 10 şirket, aslında derneğe değil, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte fotoğraf çektirmeye para ödemiş oldu! RTGD, Erdoğan ile fotoğrafı pazarladı. Eskiden liderlerle fotoğrafın sadece anı değeri vardı, şimdi Erdoğan ile fotoğrafın ticari getirisi de var.

“İtibar ticareti” yapılan ödül gecesinin 10 sponsoru arasında Spor Toto, Türk Telekom ve Halkbank da var. Listeyle sonradan eklenen Murat Kapki’nin 2 milyon verdiği öne sürüldü ama öğrendiğim kadarıyla derneğe ödenen 250 bin lira.

Eskiden bir cumhurbaşkanı ya da siyasi lider ile fotoğraf çektirmek sadece anı olarak değer taşıyordu.  Ama anlaşılan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile çekilen fotoğrafların hem sosyal ve siyasi alanda bir getirisi, hem de ticari faaliyetlerde büyük bir değeri var. O yüzden de özellikle iş insanları Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte göründükleri fotoğraflar elde etmenin peşine düşüyor; fotoğrafları sosyal medyadan, web sitelerinden paylaşıyorlar.

     Erdoğan ile çekilen fotoğrafların getirisinin ne denli yüksek olduğunu Radyo ve Televizyon Gazetecileri Derneği’nin “2019 Medya Oscarları Ödül Töreni” hakkındaki haber ve tartışmalardan öğrendik. RTGD’nin Beştepe’deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yapılan ödül töreninde sponsorlar listesine girip, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile fotoğraf çektirebilmek için iş insanları ciddi bir yarış içine girmiş, hatta birisi de listeye sonradan eklenmiş!

     Bu bilgileri, Saray’daki tören haberlerinden öğrenemedik, zira haberlerde sponsorların isimleri geçmiyordu. RTGD’nin web sayfasına da fotoğraflar konulmuştu ama sponsorların isimleri yazılmamıştı.

   Fuat Uğur kamuoyuna duyurdu

    İş insanlarının Saray’da fotoğraf çektirmek için yarışa girdiğini ve RTGD’nin ödül töreniyle ilgili iddiaları, Türkiye gazetesinden Fuat Uğur’dan öğrendik, o duyurdu kamuoyuna.

    Fuat Uğur’un 16 Ocak’ta yayımlanan yazısına göre, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun “reklamcısı” olarak nitelendirdiği Advertcity’nin sahibi Murat Kapki, Saray’da onaylanan RTGD’nin sponsorları listesine kendi isminin eklenmesi için 2 milyon lira ödemişti. Bu sayede RTGD’nin ödül gecesine katılarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın elinden plaket alırken fotoğraf çektirmiş, bu fotoğrafı sosyal medya hesabından yayımlayarak, İBB meclisinde AKP’nin verdiği bir soru önergesinden kardeşi Ferhat Kapki ile ilgili maddenin çıkarılmasını sağlamıştı.

   Fuat Uğur’un bu iddialarını, kaynak gösterdiği kişi olan RTGD Başkanı, ATV Ankara Temsilcisi ve Sabah yazarı Şebnem Bursalı doğrulamadı. Bursalı, Twitter’dan “derneğimiz tüm terör faaliyetleri ve terör örgütleriyle mücadelede devletimizi sonuna kadar desteklemiş ve bu konuda ölüm dahil aldığı tüm tehditlere rağmen duruşundan asla taviz vermemiştir” diye başlayan uzun bir açıklama yaptı; sonunda da iddiaları reddetti.

    Bunun üzerine Fuat Uğur da 19 Ocak’ta kaleme aldığı “İmamoğlu’nun reklamcısı ve Külliye sızıntısı Murat Kapki olayı hakkında iki mühim düzeltme” başlıklı yazısında, Bursalı’nın kendisini arayarak iki konuda düzeltme yaptığını ifade etti. Bursalı’nın, Kapki’den alınan rakamın 2 milyon lira olmadığını ve Kapki’nin sponsorlar listesine Cumhurbaşkanlığı’nın eklediğini söylediğini yazdı. Uğur, “Bana göre mesele para değil ki” deyip, “Murat Kapki’ye para karşılığı Cumhurbaşkanı’mızın itibarı ve saygınlığından transfer yapılmıştı” dedi.

   MHP’deki danışman

   Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kuzeni olan gazeteci Cengiz Er de sahibi olduğu Süper Haber internet sitesinden Fuat Uğur’a destek verdi. Bu sitede yayımlanan haberde de Murat Kapki’nin, “Ekrem İmamoğlu’nun kurdurduğu ve bir süre önce yayını durdurulan Olay TV’nin finansörlerinden biri olduğu” ve Saray’daki törene katılacak sponsorlar listesine “MHP Genel Merkezi’nde görev yapan bir danışman aracılığı” ile sonradan eklendiği yazıldı.

     Süper Haber sitesinde 14 Ocak’ta, yani RTGD’nin ödül töreninden bir gün sonra da İçişleri Bakanlığı’nın İBB’deki ihaleyi incelemek üzere Murat Kapki’nin şirketine müfettiş gönderdiği yazılmıştı.

    RTGD’nin ödül töreniyle ilgili iddiaları daha sonra Murat Yetkin Yetkin Report’ta, Sevilay Yılman Habertürk’te ve Cüneyt Özdemir de sosyal medyada yazdı.

   Murat Kapki, Cüneyt Özdemir ve Fuat Uğur’a gönderdiği yanıtta iddiaları yalanladı ama sponsorluk için ne kadar ödeme yaptığını da açıklamadı. Ben de kendisine RTGD’ye ödediği miktarı sordum ama yanıt vermedi.

     İtibar ticareti

     Bu gelişmelerin ardından RTGD’nin ödül töreniyle ilgili iddiaları dernek başkanı Şebnem Bursalı’ya sordum. Ödül töreni Cumhurbaşkanlığı’nın salonunda yapıldığına göre neden sponsorlara gerek duyulduğunu, sponsorların kimler olduğunu, nasıl belirlendiğini, Murat Kapki ve diğer sponsorların ne kadar para verdiklerini sordum. Son sorum da şöyleydi:

    “Ödül töreninde Cumhurbaşkanı ile fotoğraf çektirmek iş insanları için iş ilişkilerinde kullanılabilecek kadar değerli ise bir gazetecilik örgütü olarak RTGD’nin böyle bir ticari faaliyete aracı olması etik midir?”

      Şebnem Bursalı, sorularımı yanıtlarken sponsorların isimlerinin gizli olmadığını ve isimlerin siteye ekleneceğini söyledi; sponsorların ödediği miktarı açıklamadı ama adlarını şöyle sıraladı:

   “Spor Toto, Türk Telekom, Halkbank, Advertcity (Murat Kapki), Açıkhava Fabrikası Medya Şirketi, Pekerler İnşaat, Genç İnşaat (Murat Genç), Yıldızlar Tanıtım Organizasyon Şirketi, Plantagro AŞ, İnterpress.”

     “Sponsorların belirlenmesinin Külliye ile yakından uzaktan ilgisi olmadığını” vurgulayan Bursalı, “Kapki’nin sonradan listeye girmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığını”, Fuat Uğur’a, yazdıklarının gerçeği yansıtmadığına dair bir açıklamayı noter aracılığıyla da gönderdiğini ifade etti. Neden sponsorlara gerek duyulduğunu da şöyle açıkladı:

     “Böyle bir organizasyon gideri sadece salondan ibaret değildir. Grafik tasarımdan basılı evraka, ödüller ve plaketler ile görevli arkadaşlara kadar onlarca o geceye ait harcama kalemi olduğu gibi derneğin vergi, kırtasiye, dergi, basım, matbaa gibi yaptığı organizasyonlar ve sosyal projeler dahil harcama kalemleri vardır.

    Tüm meslek dernekleri ödül törenleri ile ilgili sponsor alıyor. Böyle bir törenin bir ticari faaliyete aracılık unsuru olarak kullanılması kabul edilemez. Hiç kimsenin ve hiçbir kurumun ticari faaliyetleri ne şahsımı ne yönetimimizi ne de derneğimizi ilgilendirmez.

    Anılan miktarı ortaya atan gazeteci arkadaşımız da sonradan yazdığı yazısında doğru olmadığı şeklinde düzeltti. Telaffuz edilen miktarın çok çok altında ve resmî yollardan banka aracılığıyla yatırılmıştır. Gazetecilik örgütü olarak derneğimiz gençlerimizi her tür bağımlılıktan uzak tutmak amacıyla bugüne kadar 4 yıldır bağımlılıkla mücadele için ‘Sporla Kal Güvende Kal’, ‘En İyi Narkotik Polisi Anne” projeleri’ ile T.C. devleti ile milletinin terördeki haklı mücadelesini terör mağduru kadınların diliyle uluslararası platformda anlatacağı üç önemli projesiyle örnek çalışmalar yaptı, yapmaya devam edecek.”

     Resmen ödenen 250 bin lira

     Şebnem Bursalı’nın yanıtlarıyla yetinmeyip ben de konuyu araştırdım. Murat Kapki’nin listeye sonradan girdiği doğru. Saray’da yapılacak bütün törenlerde olduğu gibi törene katılacakların isim ve TC numaraları Cumhurbaşkanlığı’na önceden gönderilmiş; sponsorlardan biri kabul edilmeyince, Murat Kapki’nin ismi sonradan eklenmiş.

    Kapki’nin derneğe ödediği sponsorluk parası resmi hesaplarda 250 bin lira olarak görünüyormuş; listeye adının eklenmesi için araya giren kişilere ne kadar ödendi ya da ödenmedi mi bilemiyorum.  Kapki, o gece soranlara “Bahçeli’nin danışmanı davet etti beni” demiş ve Erdoğan ile fotoğraf çektirmekle yetinmeyip ayrıca görüşmeye de çalışmış ama başaramamış.

   RTGD’nin ödül gecesiyle ilgili tartışmaların ortaya çıkmasının ardından Hürriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Hande Fırat ve Kanal D Ankara Temsilcisi Ercan Gürses’in derneğin yönetim kurulundan istifa ettikleri duyuldu. Aslında Hande Fırat, ödül töreninde olanlardan rahatsızlık duyduğu için törenin ertesi günü 14 Ocak’ta derneğin genel sekreterliğinden istifa etmiş. Ercan Gürses ise törenle ilgili iddiaların medyada yazılmasından sonra…

   RTGD, gazetecilikle ilgili projeler geliştirmeliydi

   RTGD 2019 ödüllerinin hangi televizyonlara ve yayıncılara neden, hangi gerekçeyle verildiğini bir yana bırakıyorum. Ödüllerin televizyon kanallarına dağılımına bakanlar, ödüllendirmedeki yaklaşımı kavrayacaktır zaten.

   Asıl üzerinde durmak istediğim, RTGD’nin gazetecilikle ilgili projesinin olmaması bunun yerine madde bağımlılığıyla mücadele ve narkotik polisi annelerle ilgili projeler yürütmeleri.

 RTGD’nin radyo ve televizyon gazeteciliği alanında proje geliştirmek yerine kamu kuruluşları ve farklı sivil toplum kuruluşlarının alanına giren konularda projeler yapması yanlış.

   Gazetecilikle ilgisi olmayan bu projeler nedeniyle doğan maddi gereksinimleri karşılamak için iş insanlarıyla sponsorluk ilişkisi içine girmek de etik değil. Bu tip ilişkiler derneğin bağımsızlığına gölge düşürür, işlevini farklılaştırır.

    Murat Kapki, Saray’daki ödül gecesine katılacak sponsorlar listesine Cumhurbaşkanlığı mı ekledi, yoksa RTGD yöneticileri mi? Bence asıl problem RTGD’nin Murat Kapki’ye Saray’a girmesi için aracılık etmesinde değil, diğer iş insanlarıyla de böyle bir sponsorluk ilişkisine girmesinde.

    Eğer Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte fotoğraf çektirmenin iş ilişkilerinde ve ticari yaşamda bir getirisi varsa, -ki var olduğu anlaşılıyor- RTGD yönetimi, iş insanlarından sponsorluk adı altında para alarak, Erdoğan ile fotoğraf çektirmeyi pazarlamış oluyor. Saray’da Erdoğan’ın elinden plaket alıp fotoğraf çektireceğini bilen iş insanları da aslında RTGD’ye değil, “hayallerini süsleyen” o fotoğrafa para ödediler.

    Benim bildiğim bu tür ödül törenlerinde ödülleri ve plaketleri farklı kişiler verir; RTGD’nin ödül töreninde ise bütün ödüller ve sponsor plaketlerini Cumhurbaşkanı Erdoğan vermiş. Törenin bu şekilde organize edilmesi bile, tüm sponsor kuruluş sahip ve yöneticilerinin Erdoğan ile fotoğraf çektirmesine olanak tanındığını gösteriyor. Murat Kapki’nin o fotoğrafı şirketi lehine kullandığı yazılıyor ama diğer dokuz sponsor şirket sahip ve yöneticilerinin o fotoğrafları nasıl kullandığını bilmiyoruz, henüz!

     RTGD’nin bir gazetecilik meslek örgütü olarak bu tür ilişkilere girmemesi gerekirdi. Belki de asıl sorun bütün gazetecileri kapsayan büyük ve güçlü bir “çatı” örgütlenmesi yerine takip edilen alanlara ve illere göre dernekler kurulmuş olmasında.

    Bugün Türkiye’de gazetecilikle ilgili kaç dernek, kaç kuruluş var sayısını bilmiyorum bile…