Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Çarşamba günü yaptığı “müjde” çıkışının ne olduğu dün anlaşıldı. Erdoğan dün 15:00’da Karadeniz’de Tuna-1 kuyusunda 320 milyar metreküp büyüklüğünde doğalgaz rezervi bulunduğunu açıkladı.
Türkiye’nin doğalgaz tüketiminin yıllık ortalama 50 milyar metreküp olduğu düşünülürse bulunan rezerv ülkenin 6-7 yıllık doğalgaz ihtiyacını karşılayacak büyüklükte. Uzmanlara göre kaynağın çıkarılıp işlenmesi ve tüketime hazır hale getirilmesi 8-9 yıl zaman alacak olsa da Erdoğan “2023’te hazır” açıklaması yaptı.
Müjdenin ardından merak edilenlerden biri de Tuna-1 kuyusunu da içinde bulunduran ve rezervin bulunduğu bölgenin adı olan Sakarya bölgesinin coğrafi konumu oldu. Buna göre Zonguldak Ereğli’sinin açıklarında bulunan bölge karadan yaklaşık 150 km uzakta. Çıkarılacak doğalgazın karaya getirilmesi için yapılacak yatırım tutarı da eklendiğinde çıkarılacak rezervin en az 4-5 milyar dolarlık yatırım maliyeti olduğu konuşuluyor. Ancak hükümetten konunun detaylarına ilişkin bir açıklama yapılmış değil.
2 gündür yaratılan beklenti açıklanacak müjdenin çok daha büyük olduğu yönündeydi. Beklenti karşılanmayınca piyasa, habere olumsuz tepki verdi. Erdoğan’ın “müjde”yi duyurduğu esnada 7,23 TL olan dolar kuru, dakikalar içinde 7,33 TL’ye yükseldi. Çarşamba günü yaratılan manipülasyonla PETKİM ve TÜPRAŞ gibi enerji hisseleri yüzde 10 kadar değer kazanmıştı. Müjdenin bekleneni yaratmaması üzerine hisseler çakıldı. Gün içinde yüzde 7 değer kaybettiler.
Dünya basını nasıl gördü?
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin Karadeniz’de 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfettiğini duyurması dünya basınında geniş yer buldu.
Dünya genelinde binlerce kurumun abonesi olduğu Reuters haber ajansı, Erdoğan’ın açıklamasını İngilizce, Rusça ve Çince olarak haberleştirirken Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile Enerji Bakanı Fatih Dönmez’in açıklamalarını da son dakika koduyla paylaştı.
ABD merkezli Wall Street Journal haberi, “Türkiye, büyük gaz keşfinin zayıf ekonomiyi güçlendireceğini umuyor” başlığıya okuyucularıyla paylaştı. Muhabir David Gauthier-Villars, gaz sahasından faydalanılabilirse Ankara’nın kronikleşen cari açık probleminin rahatlatılabileceğini ifade etti. Haberde enerji uzmanlarının henüz bulunan gazın kalitesinden emin olmadığına dikkat çekildi.
ABD merkezli haber ajansı Associated Press’e Türkiye’nin keşfini değerlendiren uzmanlar, bulunan gaz miktarının dikkate değer olduğunu ancak Türkiye’yi bir enerji merkezine çevirmeye yetmeyeceğini söyledi.
Bloomberg de hazırladığı haberde Türkiye’nin enerji kaynakları keşfi için çalışmalarını son yıllarda Karadeniz ve Akdenz’de ciddi anlamda genişlettiğine dikkat çekti. Haberde Türkiye’nin enerji açısından dışa bağımlılığını azaltmak istediği vurgulandı.
Britanyalı Financial Times’a konuşan danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’nin analisti Ashley Sherman, “Bu sadece keşfe dayanan bir tahmin. Bunun devam edecek sondaj kuyuları ile kesinleştirilmesi gerekiyor. Fakat bu, bu zamana kadar Türkiye’de ve Karadeniz’de yapılmış en büyük keşif. Türkiye’nin enerji tedariki ve Karadeniz’in derin deniz varlığı konusundaki söylem üzerinde potansiyel olarak çok büyük sonuçları olabilir.” ifadelerini kullandı.
Yunan basını: Erdoğan’ın sevinç çığlığı
Yunanistan’da Skai adlı haber portalı, “Erdoğan’ın sevinç çığlığı” başlığıyla verdiği haberinde, Cumhurbaşkanı’nın yaptığı konuşmaya geniş yer vererek, “Türk Lirası’nın kaybı geçici olarak durdu” ifadesini kullandı.
Enerji konulu haberler yapan Energia internet sitesi ise 320 milyar metreküp doğalgazın 2023 yılında kullanılmasının amaçlandığını belirterek, Erdoğan’ın Yunanistan’ı “Avrupa’nın şımarık çocuğu” olarak nitelendirdiğini yazdı.
FAZ: Erdoğan gaz kartını oynadı
Almanya gazetesi Frankfurter Allgemeine, haberi “Erdoğan gaz kartını oynadı” başlığıyla verdi. Gazetenin muhabiri Andreas Mihm, Türkiye gibi enerji ithalatına bağımlı ve ekonomisi gelişmekte olan bir ülke için böyle bir keşfin “büyük ekonomik öneme sahip olabileceğini” ifade etti.
Ukrayna’nın resmi haber ajansı Ukrinform’un, “Tarihi keşif: Erdoğan, Karadeniz’de gaz yatağı bulduklarını açıkladı.” başlığıyla verilen haberde, Erdoğan’ın, “Türkiye Karadeniz’de tarihindeki en büyük gaz yatağı keşfini yaptı. Fatih sondaj gemisi 320 milyar metreküp doğal gaz yatağı buldu.” ifadelerine yer verdi.