Richard de Waardt, 32 yaşında. “Hollanda’nın ikinci büyük kenti Rotterdam’ın ‘Carilloneur’ü” ifadesi birçok kişi için bir anlam ifade etmeyecek. Ama, “Aziz Laurens Kilisesi’nin (Sint – Laureenskerk) çan kulesinden Aşık Veysel’in türküsünü çalan kişi” denince eminiz çok kişi onu hatırlayacak.

Rotterdam’ın Ortaçağ’dan bu yana ayakta kalan tek yapısı olan Aziz Laurens Kilisesi’nin kulelerinden 22 Mayıs Cuma günü yükselen Türkçe ezgiler, sosyal medyada geçen haftanın en çok konuşulan konularından biri oldu.

Kilise çanıyla Halk Ozanı Aşık Veysel’in “Uzun İnce Bir Yoldayım” adlı türküsü ile eski İstanbul türküsü “Katibim”in çalındığı video, 12 milyondan fazla izlendi.

Richard de Waardt ile tanışmak ve neden Türkçe ezgileri çaldığını öğrenmek için, Türkler İçin Danışma Kurulu (IOT) Başkanı Zeki Baran ile birlikte Aziz Laurens Kilisesi’ne gittik.

Carillon, aralarında Türkçe ezgilerin de bulunduğu şarkıların çalındığı yaklaşık 50 adet çandan oluşan bir enstrüman. Richard de Waardt da, onu çalan kişi.

Bu iş baba mesleği. 1660 yılında ilk kez çalınan carillonu, kendinden önceki yöneten kişi babası. Çocukluğunda, babasıyla birlikte Aziz Laurens Kilisesi’nin çan kulesine gide gele bu işi öğrenmeye başlamış.

Tesadüfen ziyaret ettiği Belçika Mechelen’deki Carillon Okulu’nu gördükten sonra, babasının takipçisi olmaya karar vermiş. 2010 yılından Carillon Okulu’nu bitirip, 2012’de de Rotterdam’da carilloneur olarak çalışmaya başlamış. Aslında belediye adına bir tür kültür elçisi Richard.

Rotterdam belediye binası ile Aziz Laurens Kilisesi’ndeki corillonları çalıyor. Liman kenti Rotterdam’da 170 ayrı etnik kökenden insanın yaşadığını belirten de Waardt, çaldığı ezgilerin herkesi kucaklaması için, yoğun çaba harcadığını söylüyor.

Bu nedenle, kentte yaşayan insanların geldiği ülkelerdeki tanınmış müzikleri topluyor.

Listesinde Türkiye’den üç eser var; Aşık Veysel’in Uzun İnce Bir Yoldayım türküsü, İstanbul türküsü Katibim ve Dandini Dandini Dastana adlı ninni…

Aziz Laurens Kilisesi’nin çan kulesi, Napolyon’un Hollanda’yı işgalinin sona erdiği 1813 yılından bu yana Rotterdam Belediyesi’ne ait. Richard de Waardt da, belediye adına, toplum yararına müzik yapıyor.

Aşık Veysel’i tanıdığını ve Türkiye’de çok sevildiğini bildiğini söylüyor de Waardt. Bu nedenle, corillonla çalmak için, sevdiği bir ezgi olan Uzun İnce Bir Yoldayım’ı seçmiş.

Katibim’i seçme nedenini de, türkünün bütün Balkanlar’da bilinmesi ve o coğrafyadaki kültürler tarafından sahiplenilmesi olarak açıklıyor.

“Dandini Dandini Dastana da, zaten en yaygın Türkçe ezgilerden biri” diyor. Ninniyi, özellikle akşamları, çocukların uyku saatine yakın çaldığını anlatıyor.

Geçen hafta Cuma günü kiliseden çaldığı Türkçe ezgilerin sosyal medyada yarattığı etkiyi soruyorum. Bunun, bu kadar ses getireceğini tahmin etmediğini ancak sonuçtan memnun olduğunu söylüyor. Çünkü, amacının, seçtiği müziklerde her kesimin kendisinden bir şeyler bulmasını amaçladığını vurguluyor.

‘Amacım müzik aracılığıyla kültürlerin kucaklaşmasına katkıda bulunmak’

Richard de Waardt, salgın gibi zor dönemlerde müziğin, birleştirici ve insan ruhunu iyileştiren bir etkiye sahip olduğunu belirterek, “O gün aynı zamanda UNESCO Uluslararası Çeşitlilik Günü’ydü. Halka moral vermek için farklı uluslardan şarkılar çaldım. Bunların arasında Türkçe ezgiler de vardı” diyor.

Amacının, müzik aracılığıyla, kültürlerin birbirlerini kucaklamasına katkıda bulunmak olduğunu söyleyen de Waardt, bu amaçla “Rotterdam Büyük Şarkı Kitabı” adlı bir proje üzerinde çalışıyor. 170 farklı ulusa ait ezgileri bu kitapta toplayıp, Rotterdam halkına bunları dinletmek istiyor.

Ayrılmadan önce, çan kulesindeki corillondan Türkçe ezgileri tekrar eden de Waardt bizi, “Müzik, insanların kardeşlik bağlarını güçlendirir. Ben bütün insanların kardeş olduğuna inanıyorum. Bu nedenle tüm dünya müziklerini buradan çalmak istiyorum” sözleriyle uğurluyor.

Yusuf Özkan – BBC