Kanal İstanbul Projesi’ne yönelik tartışmalar sürüyor. Uzmanlar, susuzluktan, geçim kaynakları ve canlı türlerinin yok olmasına kadar birçok riski sıralıyor.

Tartışmaların odağında, kanalın yol açacağı tehlikelere yönelik iddialar ve projenin maliyeti yer alıyor.

“Susuzluğa yol açacak”

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, projenin çevreye önemli olumsuz etkileri olacağına dikkat çekiyor.

Tolunay, projenin yaratacağı en önemli sorunun susuzluk olduğunu dile getirdi. Kanal İstanbul’un kentin su kaynaklarını sıkıntıya sokacağını söyleyen Tolunay, mega kentin susuzlukla karşı karşıya kalacağı uyarısında bulundu.

Prof. Dr. Tolunay, büyük çoğunluğu kentin kuzeyinde yer alan kumul alanları,muhafaza ormanları, akarsuları, meralar ve tarım alanları gibi doğal açıdan oldukça önemli olan ve İstanbul’da yüzlerce bitki ve hayvana ev sahipliği yapan ekosistemlerin de proje nedeniyle zarar göreceğini belirtti.

Proje kapsamında Karadeniz kıyısına yapılacak yaklaşık 38 kilometre uzunluğundaki kıyı dolgusunun deniz ekosistemini de olumsuz etkileyeceğini belirten Tolunay, “Bir diğer olumsuz sonucu da ekonomik etkisi olacak. Balıkçılık ve tarımla uğraşanlar buradan göç etmek zorunda kalacak” dedi.

Kanal İstanbul’un “son şekli verilen” Aralık 2019 tarihli Çevresel Etki Değerlendirmesi raporunda projenin bedeli 75 milyar Lira olarak öngörülüyor.

Ekonomist Mustafa Sönmez, Kanal İstanbul’un ekonomik rasyonalitesi olan bir proje olmadığını savunuyor. Projenin olağanüstü bir maliyeti olduğunu söyleyen Sönmez, “Bunun yap-işlet-devret modeli gerçekleştirilmesi söz konusu olamaz. Firmalar buradan nasıl gelir elde edecek? Geriye devletin yatırımlarıyla bunun gerekleştirilmesi kalıyor; ki bu da devletin yapacağı kanalın etrafında yer tutmuş kişi ve kuruluşlara bir rant transferinden ibaret” dedi.

İmamoğlu: Cinayet projesi

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, projeyi “cinayet  projesi” olarak nitelendirerek “Bütün bunlara 16 milyon insan adına karşı çıkacağız” ifadesini kullanmıştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, proje için karar verdiklerini ve İmamoğlu’nun bir karar verme yetkisinin bulunmadığını söyledi. “Proje, yap-işlet-devret ile olursa zaten bizim bütçemizden herhangi bir para çıkmadığı gibi bütçeye geri dönüşü olan bir para var” diyen Erdoğan, “gerekirse milli bütçeyle yapacaklarını” söylemişti.

Kanal İstanbul projesi ilk kez 2011 yılında “Çılgın Proje” olarak kamuoyunun gündemine oturmuştu. İstanbul’un Avrupa yakasında hayata geçirilmesi öngörülen proje ile Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir su yolu açılarak Boğaz trafiğinin rahatlatılması hedefleniyor. Kanalın 40-45 kilometre, suyun derinliğinin ise 25 metre olması planlanıyor.