Yeni Şafak ve Türkiye açılan tıbbi hata dava sayısını başlığa çıkıp sonuçları gizledi. Oysa 6 bin davadan sadece 1189’u kabul edilmiş! Bunlar hekimleri itibarsızlaştırmaya ve şiddete katkı yapacak haberler. Ayrıca 10 yılda mı, 5 yılda mı?
Yeni Şafak, “5 Yılda 6 bin tıbbi hata davası açıldı”, Türkiye gazetesi ise “10 yılda 5 bin 933 tıbbi hata davası” başlığı atmıştı. Bu başlıklar, Türkiye’de doktorların çok hata yaptığı ve bu yüzden de haklarında binlerce dava açıldığı izlenimi veriyordu. Ama haberdeki bilgiler başlıktaki bu ifadeleri doğruluyor mu? Bir bakalım…
Her iki gazetenin hem internet hem de basılı nüshalarında dün kullandıkları bu haberler, Sağlık Bakan Yardımcısı Halil Eldemir’in, TBMM Sağlık Komisyonu’ndaki konuşmasına dayanıyordu. Fakat yan yana koyunca başlıklar arasındaki müthiş fark olduğu göze çarpıyordu!
Yeni Şafak’a göre, 5 bin 933 tıbbi hata davası son 5 yıl içerisinde açılan dava sayısı, Türkiye’ye bakarsanız da son 10 yıl içinde! Hangisinin doğru olduğunu anlamak için hemen TBMM Sağlık Komisyonu’nun 22 Mart tarihli toplantı tutanaklarına baktım. Bakan Yardımcısı Eldemir, sözlerine “son 10 yılda” diye başlamıştı. Demek ki, Yeni Şafak’ın haberindeki 5 yıl bilgisi yanlıştı.
Davaların kabul oranı düşük
Daha önemlisi, Bakan Yardımcısı Eldemir’in sözlerini tutanaktan okuyunca Türkiye’deki doktor hataları ve açılan davalarla ilgili olarak iki gazetenin başlıklarında yansıtılandan farklı bir tablo ortaya çıkıyor. Eldemir’in dava sayılarıyla ilgili verdiği bilgi tutanaklarda özetle şöyle:
“Son 10 yılda kamu sağlık hizmetlerinin kusurlu olarak sunulduğu iddiasıyla Sağlık Bakanlığı aleyhine toplam 5.933 yargı davası açıldığı, bu davaların 1.831’inin idari yargı mercilerince reddedildiği, 178 dava kabulle sonuçlanırken, 1. 011 dosyada davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verildiği görülmektedir. Toplam 172 milyon TL tutarında tazminat ödetilmesine hükmedilmiştir.
Davalardan 4.067’si hekim, 517’si hemşire, 147’si ebe, 391’i diğer personelin kusurlu olduğu iddiasına dayanılarak açılmıştır. Açılan davaların branş itibarıyla dağılımlara bakıldığında 1.566 vakayla acil tıp branşı ilk sırada bulunmaktadır.”
Yeni Şafak ve Türkiye gazetelerinin haberlerinde de yer alan bu bilgiler, son 10 yılda Sağlık Bakanlığı aleyhine 6 bine yakın dava açılmış olsa da bu davaların 1189’unun yani yaklaşık altıda birinin kısmen ya da tamamen kabul edildiğini gösteriyor. Kabul oranı çok düşük…
Ayrıca haberlerde açıkça vurgulanmamış ama Eldemir’in açıkladığı veriler, Sağlık Bakanlığı aleyhine açılan davaların sayıları. Bir de ayrıca özel hastaneler, üniversite hastaneleri, özel muayenehanelerle ilgili davalar açılıyor; burada onlardan bahsedilmiyor.
Habercilik hatası
Tıbbı uygulama hatalarıyla ilgili davalar açılması elbette haberdir. Ama açılan davalarla ilgili sonuç alınmışsa, bu yöndeki bilgiler de haberde yer alıyorsa artık o bilginin başlıkta yansıtılması gerekir. Çünkü açılan dava sayısı eskiyi gösterir, davalarla ilgili kararlar ise son durumu, aktüel olanı yansıtır.
Davaların sonucuyla ilgili bilgi varken açılan dava sayısını başlığa çıkarmak yanlış habercilik. Üstelik de “Altı bin tıbbi hata dava açıldı” başlığı sağlıkçıların ve tabii özellikle de hekimlerin çok hata yaptığı izlenimi veriyor. Oysa sonuçlanan davalara bakarsanız 10 yılda 1189 dava kısmen ya da tümüyle kabul edilmiş. Yıllık ortalamaya vurursanız onbinlerce hekim ve sağlık personelinin yüzbinlerce tıbbi uygulamasında 109 hata.
Yeni Şafak ve Türkiye, kabul edilen dava sayısını ya da yıllık ortalamayı başlığa çıkarmış olsa bu ülkede Sağlık Bakanlığı’na bağlı doktorlar ve diğer sağlık personelinin ne kadar az hata yaptığı bulgusunu topluma duyurmuş olacaktı.
Hem böylece bu ülkede hekimlere ve sağlık personeline şiddetin azalmasına katkısı olabilirdi. Oysa iki gazetenin açılan tıbbi hata davalarının sayısını başlığa çıkarması sağlık personeline karşı şiddeti besleyecek bir yaklaşım. Umarım kasıtlı değildir…
Üstelik de TBMM’deki toplantı sırasında Bakan Yardımcısı Eldemir, son beş yılda sağlıkçıların toplam 84 bin 246 şiddet başvurusunda bulunduğunu, 9 bin 959 dosyada mahkûmiyet, 2 bin 964 dosyada beraat kararı verildiği bilgisini de aktarmış. Ama her iki gazetenin haberlerinde sağlıkçılara yönelik şiddetle ilgili bu bilgilere hiç yer verilmemiş.
Sonuç olarak, Yeni Şafak ve Türkiye, yanlış başlıklarla sunulan, eksik bilgi içeren ve nesnel olmayan haberlere imza atmış. Sağlıkçılara yönelik şiddetle ilgili dava bilgileri gözardı edilmiş, onlar aleyhine açılan davalarda da sonuçlar yerine açılan dava sayısı başlığa çıkarılmış.
Hekimler ve tüm sağlık personelini itibarsızlaştırma girişimlerine katkı yapacak haberler bunlar.