Avrupa Birliği, bundan böyle mali yardım yapacağı ülkede ‘Hukukun üstünlüğüne riayet etme’ şartı arayacak. Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi, AB fonlarının ülkelere dağıtımını hukukun üstünlüğü standartlarına bağlayan düzenleme konusunda ön anlaşmaya vardı. AB’nin bir sonraki 7 yıllık bütçesinin planlandığı görüşmelerde, Avrupa Parlamentosu’nun beklentisi gerçekleşti ve fonların bir şekilde hukukun üstünlüğü seviyesine bağlanması kararı alındı. in baskı yapıyordu.
Anlaşmaya göre eğer AB Komisyonu bir AB hukuku ihlali halinde bütçenin, ihlali gerçekleştiren üye ülkeler için harcanmasına sınırlama getirmeyi teklif ederse tüm üyeler bu teklifi bir ay içerisinde oylamak durumunda olacak. Oylamada ‘Oybirliği’ kuralı değil ‘Nitelikli oy çoğunluğu’ kuralı işleyecek.
Ayrıca yeni uygulama, üye ülkelere ‘acil frenleme’ imkanı da getiriyor. Ülkeler bu seçeneği kullandıklarında Komisyon’un teklifi oylanmadan önce konu AB devlet liderleri zirvesinde görüşülecek ancak bu da 3 ay içerisinde gerçekleşmek zorunda olacak.
Anlaşmanın en önemli kısmı ise AP’nin metne Komisyon’un süreci başlatabilmesi için somut hukuk ihlalleri listesi koyabilmesi oldu.
Öne çıkan ihlal maddeleri şunlar:
- Yargı bağımsızlığını tehlikeye sokmak
- Kamu yetkililerinin yasalara uygun olmayan kararlarını önleme, düzeltme ve cezalandırma konusunda başarısız olmak
- Yasal yolları kısıtlamak veya tıkamak
- Alınan hukuki kararları uygulamamak
- Hukuki soruşturmaları, davaları ve yaptırımları sınırlamak ya da engellemek
- AB bütçesine ciddi risk oluşturabilecek hukuki sorunlara sahip olmak
Çok sayıda Avrupalı parlamenter anlaşmayı Avrupa Birliği için ‘tarihi’ olarak nitelendiriyor. Şimdi bu anlaşma metninin üye ülke parlamentolarında da onaylanması gerekiyor.
Oğuz Güven