Yıllardan beri çeşitli Türk basınının Atina temsilciliğini yürüten ve Türkiye-Yunanistan sorunları konusunda ender uzmanlardan biri olar gazeteci Stelyo Berberakis, Yunan adalarının silahlandırılmasıyla ilgili bir makale kaleme aldı. Euronews’ta yayımlanan makale, Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, uluslararası anlaşmalara göre silahlandırılmaması gereken 23 adadan 16’sının silahlandırıldığına yönelik açıklaması sonrası kaleme alındı.
Stelyo Berberakis şunları yazdı:
Türkiye ile Yunanistan arasında süregelen anlaşmazlıklar zincirinin en büyük halkasını kuşkusuz Ege denizinin özelliklerinden kaynaklanan anlaşmazlıklar oluşturuyor.
Doğu Akdenizdeki son gelişmeler, Türkiye ile Yunanistan’ı yine karşı karşıya getirdiği bir sırada, Türkiye, Ege anlaşmazlıklarını yeniden gündeme taşıdı.
Savunma Bakanı Hulusi Akar’dan sonra Dışişleri Bakanlığı Denizcilik-Havacılık Dairesi müdürü Çağatay Erciyes de Ege kaynaklı anlaşmazlıklarda Yunanistan’ı “hukuksuzluk” ve “gayri resmi”likle suçladı.
Bu noktada Yunan adaları niçin silahlandırıldı? Adaların hava sahası niçin 10 mil? Aidiyeti belli olmayan adacık var mı? soruları gündeme geliyor.
Bu çerçevede:
- Yunanistan’ın Ege’deki Yunan adalarını silahlandırılmakla 1923 Lozan ve 1947 Paris anlaşmalarının ilgili maddelerini ihlal ettiği;
- Egedeki Yunan adalarının kara suları 6 mil olduğu halde hava sahasının 10 mil olmasının gayrı hukuki olduğu ve kabul edilemeyeceği;
- Ege denizinde aidatı belli olmayan ada, adacık ve kayalıkların Yunan işgali altında bulunduğu ; üstelik silahlandırıldıkları, gibi Türkiye’yi rahatsız eden konular tekrar gündeme getirildi.
Yunanistan ise Türkiye’nin bu şikayetlerine karşı kendi tezlerini savunuyor.
Yunanistan, Yunan adalarının silahsızlandırılması ile ilgili Lozan ve Paris anlaşmalarından başka 1937 Montreux anlaşmasına da atıfta bulunuyor. Yunanistan’a göre, Montreux anlaşması Çanakkale çıkışındaki Limnos (Limni) ve Samothraki (Semadirek) adaları, aynı Bozcaada ve Gökçeada gibi 1937’den bu yana ve Türkiye’nin de rızasıyla silahlasızlandırma maddelerinden muaf tutuluyor.
12 adaların silasızlandırılmasıyla ilgili maddelerinin ise NATO ve Varşova Paktlarının oluşmasıyla anlamı kalmadığı gibi; ‘rebus sic stantibus’ (yani koşulların değişmesi ile var olan anlaşma ve sözleşmelerin değiştirilebileceği) şerhi uyarınca; Türkiye’nin 1974 Kıbrıs harekatından sonra, olası bir Türk/Yunan savaşı çıkabileceği endişesi içinde bulunan Yunanistan, “egemenlik sahasını korumak amacıyla ve BM kartasının 51. maddesine atıfta bulunarak adaların sadece savunmasına yönelik silahlandırıldığına” dikkati çekiyor.
Yunanistan ayrıca Türkiye’nin “anlaşmalar uyarınca adaların ancak saldırıya uğraması olasılığında silahlanabileceği” tezine karşı ise “adaların zaten Türkiyeden gelecek olası bir saldırıya karşı silahlandırıldığı” tezini savunuyor.
Yunanistan adaların silahlasızlandırılmasının Yunan egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ilgilendirdiği gerekçesiyle müzakere edilemeyeceğini belirtiyor. Adaların silahsızlandırılması için ise BM Güvenlik Konseyinin uluslararası barışın sağlanmasına yönelik önlem alması ve güvenceler vermesi şartını koşuyor.
Adaların hava sahası niçin 10 mil?
Yazının tamamı için: https://tr.euronews.com/2020/01/24/ege-anlasmazliklar-yunan-adalar-nicin-silahlandirildi-turkiye-yunanistan-neyi-savunuyor